Akcija za socijalnu pravdu (ASP) uputila je Vrhovnom državnom tužilaštvu (VDT) krivičnu prijavu protiv n.n. lica u Ministarstvu energetike i rudarstva, a u vezi sa najavljenom dodjelom koncesije za istraživanje i eksploataciju rude crvenih boksita  u „Bloku 4“, u Nikšiću.

Ministarstvo je prije nekoliko dana objavilo javni poziv za dodjelu koncesije na navedenom ležištu, a ASP u prijavi navodi da je osnovana sumnja da je izvršeno krivično djelo nesavjestan rad u službi, a ukoliko dođe do zaključenja koncesionog aranžmana postojala bi osnovana sumnja u ispunjenost i elemenata bića krivičnog djela zloupotreba službenog položaja.

U Ministarstvu energetike i rudarstva, kojim rukovodi Saša Mujović, javni poziv pokrenut je na bazi koncesionog akta, kojim se drastično krši Zakon o koncesijama.

Iako zakon jasno propisuje da koncesioni akt mora sadržati minimalni iznos koncesione naknade, u koncesionom aktu on se ne navodi, već se nezakonito objašnjava da će biti utvrđen aneksom ugovora.

„Ne može se dati početni-minimalni koncesioni iznos s obzirom da su dokazane samo rezerve C1 kategorije u ležištu „Podplaninik II“, koje je potrebno doistražiti i time dokazati najmanje rezerve B kategorije i njihov kvalitet na osnovu kojih se izrađuje Rudarski projekat eksploatacije“, navodi Ministarstvo.

„Nakon izvedenih geoloških istraživanja u prvom periodu realizacije koncesije, aneksom ugovora utvrdiće se pripadnost grupi ležišta, minimalna godišnja proizvodnja mineralne sirovine i minimalni-početni iznos koncesione naknade, u skladu sa tada važećim propisom“, dodaje se, a što je otvoreno i šokantno kršenje relevantnog zakona.

Zakon propisuje da koncesioni akt mora imati i osnovne parametre za ocjenu ekonomske opravdanosti investicije, ali ni toga nema, već se samo navodi procjena koštanja geoloških istraživanja rude – za dokazivanje milion tona rezervi trošak je oko 2,1 miliona eura.

Ni u pogledu radne snage se ne navode brojke o očekivanom broju zaposlenih. „Realno očekivani pronalazak novih ležišta boksita i mogućnost primjene površinskog ili podzemnog načina otkopavanja usloviće neophodan broj zaposlenih“, kaže se u koncesionom aktu.

U objavljenoj dokumentaciji ne može se pronaći ni analiza opravdanosti javnog interesa davanjem koncesije, što je takođe obaveza po zakonu.

Jedan od obaveznih uslova u koncesionom aktu jeste izvod iz prostorno-planske dokumentacije. Trenutni planski dokument za Nikšić propisuje ovu lokaciju mineralnim područjem, ali kako su u toku izmjene Prostorno urbanističkog plana Nikšića, to Ministarstvo energetike i rudarstva procjenjuje da će tako ostati, pozivajući se na dobijeni akt lokalnog organa o tome.

„Proizilazi da će se usvajanjem izmjena i dopuna Prostorno-uranističkog plana opštine Nikšić steći uslovi za eksploataciju mineralnih sirovina (crvenih boksita) na prostoru Bloka 4“, prognozira Ministarstvo i na bazi pretpostavke ulazi u projekat, što je novo kršenje jasne zakonske procedure.

U predlogu ugovora, koji je objavljen na tenderu i treba da bude potpisan sa potencijalnim koncesionarom, nastavljaju se nezakonitosti. Tako se propisuje da će se aneksom odrediti period trajanja koncesije, minimalna godišnja koncesiona naknada i minimalna godišnja proizvodnja, a nakon završenih istraživanja i dokazanih rezervi crvenih boksita.

Predlog ugovora uopšte ne sadrži antikoruptivnu klauzulu za raskid ugovora, ali zato sadrži odredbu o mogućem prenosu (prodaji) koncesije uz saglasnost vlade. Upravo su preprodaje pojedinih koncesija u nekim ranijim periodima bile pod lupom javnosti i obilježene sumnjama u ozbiljne korupcije.

Ovakva provođenja tenderskih postupaka za dodjelu koncesije za rude po beskrupuloznosti prevazilaze čak i period vladavine Demokratske partije socijalista, a ASP očekuje da se VDT promptno pozabavi navodima iz prijave i doprinese zaustavljanju projekta, za koji je osnovana sumnja da se provodi uz teška kršenja zakona.

Akcija za socijalnu pravdu