Advokatska kuća Schonherr Rechtsanwalte GmbH, koja će zastupati crnogorskoj javnosti nepoznatog investitora u arbitraži protiv Države Crne Gore, zbog raskida kontroverznog ugovora o dugoročnom zakupu zemljišta na hercegnovskom dijelu Poluostrva Luštica, poznatijeg kao projekat Northstar, savjetovala je nekadašnje vlade Demokratske partije socijalista (DPS) u pojedinim privatizacionim procesima.

Ova advokatska kuća je zajedno sa Schonherr si Asocciatii SCA, u ime podgoričke firme „Northstar“, iza koje je stvarno vlasništvo sakriveno u off shore zoni, podnijela zahtjev za pokretanje arbitražnog postupka protiv Crne Gore, a Ministarstvo prostornog planiranja, urbanizma i državne imovine objavilo je upravo danas poziv domaćim i međunarodnim advokatskim kancelarijama da dostave ponude za zastupanje Crne Gore u toj arbitraži.

Prema zvaničnim podacima, Schonherr Rechtsanwalte GmbH je u najmanje dvije godine bio angažovan od DPS vlada kao konsultant da prati Ugovor o poravnanju za Kombinat aluminijuma Podgorica (KAP) i Rudnike boksita, ali i za pružanje usluga restrukturiranja Elektroprivrede Crne Gore i projekta Drugog bloka Termoelektrane (projekat Drugog bloka nikada nije realizovan).

Ova advokatska kuća je saradnik beogradske kancelarije Moravčević, Vojnović i partneri, koju su DPS vlade često angažovale kao privatizacionog konsultanta, pored ostaloga i za projekat Ostrvo Lastavica sa tvrđavom Mamula, provedenog po ugovornom modelu dugoročnog zakupa sa turističkom izgradnjom, a koji je zakonski sličan projektu Northstar.

Ugovor o zakupu oko pola miliona kvadrata na hercegnovskom dijelu Luštice, poznat kao Norhstar, sa obavezom investitora da sagradi turistički kompleks – hotelske sadržaje, vile i apartmane, vrijednosti najmanje 80 miliona, jedan je od najštetnijih, koje su zaključile vlade DPS-a. Zakup je na nevjerovatnih 90 godina i jedan je od svega nekoliko sa toliko dugim periodom zakupa. Ugovor o dugoročnom zakupu je zaključen još 2009. godine sa konzorcijumom, kojeg su činili „Northstar“ i Equest Capital Limited iz Džersija.

Ugovor je dva puta aneksiran, oba puta su odredbe bile štetnije po javni interes od osnovnih i u korist inostranog zakupca, a ukoliko Crna Gora izgubi arbitražni spor i građani budu platili milionske iznose odštetnog zahtjeva, uz one u vladi, koji su ugovarali sporna rješenja, jednaku odgovornost nose i poslanici, koji su samo „klimali glavom“ na dostavljena rješenja (mnoga i nezakonita) i dizali ruku za njih, umjesto da su se potrudili da se izmijene kako bi bila zakonita, u javnom interesu i na dobrobit cjelokupnog crnogorskog društva.

Analiza redosljeda događaja, od objave tendera, pa nadalje, dovode u pitanje početnu sposobnost nepoznatog investitora da realizuje investiciju, koji je u ponudi, umjesto jasne bankarske potvrde o raspoloživosti novca, dostavio izjavu da je „konzorcijum u mogućnosti da prikupi više od 400 miliona američkih dolara osnivačkog kapitala i preko 300 miliona američkih dolara kreditnih sredstava, a za investicione aktivnosti povezanih kompanija u Jugoistočnoj Evropi.“

Investitor je u ponudi naveo da će obezbijediti do hiljadu radnih mjesta, investiciju završiti za pet godina, projektovao je da će mu se uloženo vratiti za samo 10 godina, a da će nakon petnaeste godine imati neto dobit od 65 miliona, uz iskazanu spremnost da on uloži u razvoj infrastrukture na području, a da mu se kasnije nadomjesti uloženo za infrastrukturu. Ipak, u ugovoru su takve odredbe o gradnji infrastrukture izostale, a ugovoren je niz iznimno štetnih preduslova.

Tako mu je pretpostavljen lokalni razvoj opštine Herceg Novi i garantovana izgradnja infrastrukture do granice investicione lokacije (naknadno aneksom to prošireno i kroz izgradnju unutar lokacije), garantovana i neka prava suprotna zakonu (npr., ako pronađe površinske i podzemne vode, koje se mogu koristiti po tehničkim standardima, da to čini, iako se radi o prirodnom vodnom bogatstvu, koje se daje po posebnoj proceduri), ili ekskluzivno pravo korišćenja električne energije u času kada tržište energije u zemlji nije ni bilo liberalizovano…

Prilikom zaključenja drugog aneksa tokom 2017. godine promijenjen je osnovni ugovor. Upravo ovaj aneks dodatno nagovještava da je strani zakupac imao problem da obezbijedi finansije, a što se može zaključiti i iz toga što se, umjesto činidbene garancije, avansnom zakupninom od milion eura garantuje ispunjenje minimuma investicionih obaveza, kao i da se smanji ukupna minimalna investiciona obaveza stranog zakupca.

Tada je DPS vlada, u obrazloženju Skupštini Crne Gore za usvajanje drugog aneksa ugovora, navela da do realizacije investicije nije došlo zato što ona i Opština Herceg Novi nijesu ispunili obavezu izgradnje infrastrukture, pa bi zbog raskida ugovora mogla da bude pokrenuta arbitraža u Londonu, sa neizvjesnim troškovima za Državu Crnu Goru.

Međutim, Vlada tada uopšte nije navela da ni strani zakupac nije ispunio pojedine obaveze iz ugovora o zakupu, a posebno što do tog perioda (što je bilo punih preko osam godina od zaključenja ugovora) nije izradio niti jedan dokument o projektovanju i izgradnji turističkih objekata na lokaciji, niti je tražio saglasnosti za gradnju. Za to vrijeme, jedino je plaćao zakupninu.

Danas se pravni zastupnik nepoznatog stranog investitora, osim kršenja Ugovora o dugoročnom zakupu, poziva i na kršenje bilateralnog sporazuma o zaštiti ulaganja između Holandije i Crne Gore, a koja kršenja su nanijela i nastavljaju da nanose značajnu štetu „Northstar“ i njegovom osnivaču „Monterose Development BV“, osnovanom u Holandiji.

Akcija za socijalnu pravdu