Gradnja puta od Cetinja do Čeva, koja je ušla u petu godinu izgradnje i ozbiljno probila ugovoreni rok, već je dostigla cijenu od 36,6 miliona eura, što je za preko tri miliona eura više od cijene, koja je predviđena ugovorom o gradnji potpisanim u maju 2020. godine.

Posao je dodijeljen nikšićkoj firmi „Mehanizacija i programat“ za cijenu od 33 miliona eura i to na drugom sprovedenom tenderu, a nakon što je prvi tender bio poništen. Rok za završetak radova bio je tri godine od uvođenja izabranog ponuđača u posao, a to je trenutak dostavljanja građevinske dozvole, revidovanog glavnog projekta i rješenja o imenovanju stručnog nadzora.

U julu 2020. godine bila je organizovana svečanost povodom početka radova, a tadašnji crnogorski predsjednik Milo Đukanović je govorio o ekonomskoj koristi puta, što se sve poklopalo sa neposrednom izbornom kampanjom za avgustovske parlamementarne izbore te godine, na kojima je njegova Demokratska partija socijalista bila poražena.

Iako je posao bio ugovoren u vrijeme korona krize, nikšićkoj firmi je po osnovu avansa u maju 2020. godine bilo isplaćeno 3,3 miliona eura, a za čitavu tu godinu joj je ukupno plaćeno za radove 5,4 miliona. Naredne 2021. godine isplaćeno joj je 7,48 miliona, godinu kasnije 12,7 miliona, 2023. godine 6,43 miliona, a lani još 4,28 miliona. U prva dva mjeseca ove godine je nikšićkoj firmi isplaćeno još 207 hiljada eura.

Svi podaci ASP-a o plaćanjima su zasnovani na isplatama iz Državnog trezora, koji su dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.

Izgradnja tog puta ušla je u petu godinu, a prema podacima u posjedu ASP-a sa nikšićkom firmom je u decembru 2022. godine, odnosno dvije i po godine nakon zaključenja osnovnog ugovora, potpisan aneks ugovora, kojim je ponovo odobrena isplata avansa za radove u iznosu od 1,9 miliona eura. Dva mjeseca kasnije zaključen je novi aneks kojim se dozvoljava razlika u cijeni u odnosu na zaključeni ugovor o građenju, ali se cifre ne navode.

Pravni osnov za oba aneksa nije se nalazio niti u tenderskoj, niti u ugovornoj dokumentaciji, koji su zaključeni na osnovu Zakona o javnim nabavkama, već su iskorišteni zaključci vlade, koji su pravni akti niže pravne snage od zakona.

Treći aneks je zaključen u julu 2023. pod obrazloženjem nemogućnosti izvođenja radova na saobraćajnici, usljed neriješnih imovinsko pravnih odnosa i zabrane izvođenja od strane vlasnika nepokretnosti u različitim vremenskim periodima izvođenja radova tokom 2021., 2022. i 2023. godine, te je rok za završetak produžen do novembra 2023. godine.

Međutim, umjesto završetka u novembru je potpisan novi aneks, kojim je rok završetka pomjeren do maja 2024. godine, a u maju je zaključen još jedan aneks kojim je rok ponovo pomjeren i to do jula 2024. godine.

Prema podacima ASP-a, i nakon jula pa do kraja prošle godine, te početkom ove, nastavljene su isplate izvođaču radova za gradnju puta Cetinje Čevo. Prema najnovijim medijskim informacijama, put dug 23 kilometra ima novi rok za završetak, a to je naredni mjesec.

Svako produženje rokova za završetak investicija prate i drugi povezani troškovi, poput troškova nadzora nad radovima, a brojni primjeri izgradnje puteva u zemlji pokazuju da se često u višemilionske investicije ulazi bez kvalitetnih idejnih i glavnih projekata, kao i neriješenih imovinsko pravnih odnosa.

Prema preporukama relevantnih međunarodnih ekonomskih institucija od prije nekoliko godina, svaka velika investicija u Crnoj Gori treba da bude praćena cost benefit analizom opravdanosti.

Za put Cetinje Čevo je, sudeći po nekadašnjoj izjavi čelnog čovjeka zaduženog za Upravu za saobraćaj, „osnov za utvrđivanje prioriteta rekonstrukcije/izgradnje putne infrastrukture važeća planska dokumentacija, odnosno, smjernice Prostornog plana do 2020, što se odnosi i na izgradnju magistralnog puta Cetinje – Čevo – Nikšić.

Za nastavak puta od Čeva do Nikšića biće potrebne nove desetine miliona eura.

Napomena: Tekst je izvorno objavljen u novini i portalu Dan https://www.dan.co.me/vijesti/drustvo/od-cetinja-do-ceva-trose-rekordnih-36-miliona-radovi-traju-pet-godina-5293168

Napomena: Fotografija je preuzeta sa Youtube