Vlada kojoj je prestao mandat izglasavanjem nepovjerenja može da obavlja rad do izbora nove vlade najduže 90 dana, nakon čega će predsjednik Crne Gore prvog narednog dana raspisati vanredne parlamentarne izbore, predlog je na Nacrt zakona o Vladi Crne Gore, koji je Akcija za socijalnu pravdu (ASP) danas uputila Ministarstvu javne uprave.

Javna rasprava završava se danas, a ASP je dostavila 15 pojedinačnih komentara, uz ponavljanje ranijeg stava da manjinska vlada u tehničkom mandatu, jer je izgubila legitimitet, ne bi trebalo da usvaja predloge zakona, a naročito ne ovako važan sistemski predlog zakona.

ASP smatra neprihvatljivim da se uopšte ne predlaže maksimalan rok u kojem može trajati rad Vlade kojoj je prestao mandat zbog izglasavanja nepovjerenja, nego se praktično otvara prostor da se u periodima političkih kriza njen rad prolongira na neodređeno vrijeme, iako ona više nema legitimitet da obavlja poslove izvršne vlasti.

Rok od 90 dana je predložen shodno drugim ustavnim rokovima u srodnim situacijama, a koji se tiču izbora vlade, ili njenog rada nakon prestanka vanrednog ili ratnog stanja, ili situacije raspuštanja Skupštine Crne Gore. Sve sa ciljem da postoji jasna zakonska odredba, koja će političare spriječiti da tumače ovu situaciju kako njima odgovara.

ASP je predložila i da mandat članu Vlade prestaje kada je pravosnažnom odlukom suda osuđen na bezuslovnu kaznu zatvora u trajanju od najmanje šest mjeseci, a iz razloga da se  izbjegnu svaka proizvoljna tumačenja ili privileguju članovi Vlade u odnosu na ostale nosioce državnih funkcija.

Zakonom o Vladi treba definisati skidanje imuniteta njenim članovima, a što se nacrtom uopšte ne pominje. ASP predlaže da za koruptivna krivična djela za koja se goni po službenoj dužnosti nije neophodna saglasnost Vlade (rješenje preuzeto iz uporedne prakse), a da se imunitet skida za krivična djela, za koje je propisana krivična sankcija od najmanje pet godina zatvora.

Dodatno, ASP predlaže da je potrebno propisati da ministar koji je osuđen za koruptivna krivična djela ili druga djela, koja ga čine nedostojnim za obavljanje funkcije, a zbog radnji i/ili djela tokom trajanja ministarskog mandata, u času sticanja uslova za ostvarivanje penzionog prava, ne mogu osvarivati to pravo kao nosioci državnih funkcija, odnosno po privilegovanim uslovima.

Iako se radi o normiranju prava iz oblasti penzijsko i invalidskog osiguranja, ASP smatra da je zakonom o vladi potrebno detaljno definisati ovu pravnu situaciju, jer je socijalno dobuko nepravedno, a društveno neprihvatljivo da ministar, osuđen za nedozvoljena djela iz vremena svog mandata, u starosti uživa beneficije privilegovane penzije.

Zakonom o vladi potrebno je ograničiti da predsjednik Vlade i potpredsjednici Vlade mogu da imaju najviše po pet savjetnika, koji moraju da zadovolje reference za oblast za koju se imenuju i potpišu izjavu o nepristrasnosti u radu i da privatni interes neće stavljati iznad javnog interesa.

ASP je prethodne sedmice saopštila još neke od preporuka – da vlada podnosi Skupštini godišnje izvještaje o realizaciji programa rada; isključiti resore bez portfelja; taksativno i u mjeri mogućeg navesti šta je dozvoljeno, a šta ne, u tehničkom mandatu; propisati dvotrećinsko odlučivanje za najbitnija pitanja, ministri da imaju fakultet, drugačije regulisati transparentnost rada vlade…

ASP ukazuje da se zakonski, a figurativno rečeno, đavo uvijek krije u detaljima, te da je ovoj partitokratskoj zemlji potreban kvalitetan sistemski zakon o vladi, a ne proizvoljan i nepotpun pravni propis, kojeg će partije i one „kojima to dopadne“ tumačiti po sopstvenim potrebama.

Akcija za socijalnu pravdu